“Afgan Kızı”, 1984 yılında çekilmiş National Geographic dergisinin dünyada en çok bilinen kapak fotoğrafı olmayı başarmıştır. Fotoğraf, National Geographic dergisinin 1985 yılı haziran ayı sayısında yayınlanmıştır.
Fotoğrafı bu kadar etkileyici yapan şey ise fotoğrafın dünyanın en büyük dramlarından birini anlatması olsa gerektir. Kapakta yer alan kızın donuk ve yaşadığı zorlukları anlatan bakışları basit bir fotoğraf karesini dünyanın en bilinen fotoğraflarından biri yapmıştır.
Fotoğrafın hikayesi ise Afganistan’ın 1979 yılındaki Sovyetler Birliği işgaline dayanmaktadır. İşgalin hikayesi, o yıllarda Afganistan iktidarında olan Marksist hükümetin muhalifleri bastırması amacıyla Sovyetler Birliği’nden yardım istemesiyle başlamıştır. 9 yıl süren işgal, Afganistan’da derin yaralar açmıştır.
Savaşın yol açtığı yıkımın ardından ülkede yaşayan yerli halk, komşu ülkelere sığınmak zorunda kalmıştı. En büyük mülteci akınlarından biri de Pakistan’a yapılmıştı. Ancak hele de o yıllarda da fakir bir ülke olan Pakistan’ın bu kadar büyük bir yükü kaldırması ve Afgan mültecilere bakması mümkün değildi. Bu yüzden Pakistan’a sığınarak savaştan kaçmış olan mültecileri belki de savaştan daha ağır şartlar bekliyordu.
Ne yazık ki o mülteci kamplarında birbirinden acıklı dramlar yaşanmaktaydı. Bu dramları yerinde gözlemek isteyen dünyaca ünlü National Geographic dergisinin Amerikalı fotoğrafçısı Steve McCurry, Pakistan’da yaşanan acıları yerinde gözlemek ve izlenimlerini aktarmak üzere buradaydı.
Ünlü Afgan kızı kampta öğrenim gören bir mülteci öğrenciydi.
Pakistan’daki mülteci kampında gezerek mültecilerin durumlarını fotoğraflamaya başlayan McCurry, kampın içerisinde yer alan okulda öğrenim görmekte olan çocukları da fotoğraflamak istedi. Sınıflardan birine girerek öğretmenlerinden gerekli izni alan McCurry, işte Afgan kızı isimli efsanevi fotoğrafın öznesi olan Sharbat Gula’yı burada görür.
Kızın yeşil gözlerindeki manalı bakışlar, yırtık başörtüsü ve savaşın kötü koşullarını gösteren yüzündeki kir McCurry’nin dikkatinden kaçmaz ve deklanşöre basar.
McCurry, bu fotoğrafla derginin merkezine döndüğünde derginin fotoğraf editörü Bill Garrett, kapak fotoğrafını bulmuştur.
Fotoğrafın ardından tüm gözler Afganistan’daki drama çevrildi.
Fotoğrafın National Geographic’in Haziran 1985 sayısının kapağı olmasının ardından milyonlarca insan, McCurry ile aynı duyguları yaşadı. Afgan kızı resmi, tüm dünyayı etkilemeyi başarmıştı.
Fotoğrafının dergide yayınının ardından milyonlarca kişi, Afganistan’daki mülteci kampına yardım etme teklifinde bulundu. Hatta dergiye gelen yardım teklifleri o kadar çok oldu ki National Geographic Society tarafından savaş mağduru kızlara ve kadınlara yardım amacıyla bir fon kuruldu.
Bununla birlikte fotoğraftaki kız ile ilgili de geçen yıllar içerisinde o kadar çok mesaj aldı ki yıllar sonra tekrar Afgan kızı resmindeki kızı bulmak için yollara düştü.
Yıllar sonra tekrar Afgan kızını fotoğrafladı.
Seneler sonra Afgan kızı resminde yer alan kızın ağabeyi olduğunu iddia eden birinden haber alır ve kızı görmeye gider. Steve McCurry, kız ile buluştuğunda ilk anda onun olduğunu anlar ve tekrar yıllar sonra Afgan kızının resmini çekmek ister.
Afgan kızı resmi yıllar sonra tekrar çekilir. Gula’nın yıllar sonra fotoğrafa ilişkin yaptığı yorum ise fotoğrafın neden bu kadar büyük bir yankı uyandırdığına anlam vermemiştir.
Yıllar sonra çekilen Afgan kızı resmi 2002 yılında tekrar National Geographic dergisine kapak olmuştur.
Afgan kızı, geçen yıllar içerisinde evlenmiş ve 3 çocuk sahibi olmuştur.
Fotoğraftaki kız Sharbat Gula, yıllar sonra Pakistan’a sahte kimlikle girmek isterken tutuklanmıştır. Fotoğrafla ilgili yorum yapan Sharbat Gula, fotoğrafın getirmiş olduğu ünle birlikte kendi gibi kızlara yardım etmek istediğini belirtti.
Tarihin en ünlü diğer resimlerinden olan Bir Gökdelende Öğle Yemeği resminin hikayesini öğrenmek için tıklayın.